แนวคิด ทฤษฎี เทคโนโลยีและนวัตกรรมการศึกษาที่ส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้

(16 เม.ย. 57) ผ.ศ.ดร.ไพรัช
เรียบเรียงโดย ................ประภาพร คงวัดใหม่

สรุปสาระสำคัญ

หน่วยที่ 1 แนวคิด ทฤษฎี เทคโนโลยีและนวัตกรรมการศึกษาที่ส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้
                           เทคโนโลยี  (Technology) คือ การนำความรู้ของศาสตร์ใดๆ มาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพ ปละประสิทธิผล
                           เทคโนโลยีการศึกษา ( Educational Technology) หมายถึง การนำความรู้ของศาสตร์ใดๆ มาประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอน เพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ

                                  นวัตกรรม (Innovation) หมายถึง แนวความคิด การปฏิบัติ หรือสิ่งประดิษฐ์ใหม่ๆ ที่นำมาใช้ในการปฏิบัติงานนั้นๆ เพื่อให้เกิดผลดี  มีประสิทธิภาพ 

                                  นวัตกรรมการศึกษา (Educational Innovation ) หมายถึง นวัตกรรมที่จะช่วยให้การศึกษา และการเรียนการสอนมีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น ผู้เรียนสามารถเกิดการเรียนรู้อย่างรวดเร็วมีประสิทธิผลสูงกว่าเดิม เกิดแรงจูงใจในการเรียนด้วยนวัตกรรมการศึกษา และประหยัดเวลาในการเรียนได้อีกด้วย

ตัวอย่างนวัตกรรมการเรียนการสอน

E-Learning        CAI : computer assisted instruction          web based learning         WebQuest          M-learning

ตัวอย่างนวัตกรรมการเรียนการสอน

-การเรียนรู้ฯศตวรรษที่ 21         - Brain Based Learning               - Constructivism

- Constructionism                       - Graphic  Organizers                  - 4  MAT

- Six  Thinking  Hats                  - Educational Game                     - Mastery  Learning

                - Storyline                                    - PBL –RBL

                            ความสำคัญและลักษณะของสื่อ/เทคโนโลยีและนวัตกรรมการศึกษา

1. เทคโนโลยีการศึกษาทำให้การเรียนการสอน มีความหมายมากขึ้น ทำให้ผู้เรียนสามารถเรียนได้กว้างขวาง เรียนได้เร็วขึ้น ทำให้ผู้สอนมีเวลาให้ผู้เรียนมากขึ้น
              2. เทคโนโลยีการศึกษาสามารถตอบสนองความแตกต่างของผู้เรียน ผู้เรียนสามารถเรียนได้ตามความสามารถของผู้เรียน การเรียนการสอนจะเป็นการตอบสนองความสนใจและความต้องการของแต่ละบุคคลได้ดี
            3.เทคโนโลยีการศึกษาทำให้การจัดการศึกษา ตั้งบนรากฐานของวิธีการทางวิทยาศาสตร์ ทำให้การจัดการศึกษาเป็นระบบและเป็นขั้นตอน
            4. เทคโนโลยีการศึกษาช่วยให้การศึกษามีพลังมากขึ้น การนำเทคโนโลยีด้านสื่อเป็นเครื่องมืออย่างหนึ่งที่จะทำให้การศึกษามีพลัง
            5. เทคโนโลยีการศึกษาทำให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้อย่างกว้างขวาง และได้พบกับสภาพความจริงในชีวิตมากที่สุด
            6. เทคโนโลยีการศึกษาทำให้เปิดโอกาสทางการศึกษาทั้งๆ การศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย

       ประเภทสื่อ เทคโนโลยี นวัตกรรมการศึกษา  

 ประเภทของสื่อการเรียนการสอน  สื่อการเรียนการสอนแบ่งตามคุณลักษณะได้ 4 ประเภทคือ
1. สื่อประเภทวัสดุ คือ สิ่งที่ใช้แล้วหมดไป มีมาก ไม่คงทนถาวร อายุการใช้งานน้อย สิ้นเปลืองได้แก่สไลด์ แผ่นใส เอกสาร ตำรา สารเคมี สิ่งพิมพ์ต่าง ๆ และคู่มือการฝึกปฏิบัติ
2. สื่อประเภทอุปกรณ์ คือ สิ่งที่ใช้ในการเรียนการสอน ไม่สิ้นเปลืองง่าย คงทน  ได้แก่ เครื่องคอมพิวเตอร์ หุ่นจำลอง เครื่องเล่นเทปเสียง เครื่องเล่นวีดิทัศน์ เครื่องฉายแผ่นใส อุปกรณ์และเครื่องมือในห้องปฏิบัติกา
3. สื่อประเภทเทคนิคหรือวิธีการ คือ วิธีการสอน กระบวนการ เทคนิกการสอน ได้แก่การสาธิต การอภิปรายกลุ่ม การฝึกปฏิบัติการฝึกงาน การจัดนิทรรศการ และสถานการณ์จำลอง

       การวิจัยพัฒนาสื่อ-นวัตกรรม(R&D)

R        การศึกษาวิเคราะห์ความรู้/ข้อมูลเกี่ยวข้อง/หาNA

D       การสังเคราะห์/ร่าง/ทำต้นแบบนวัตกรรม

R        การตรวจสอบนวัตกรรมเบื้องต้น (เช่น โดยผู้เชี่ยวชาญ)

D       การปรับปรุง แก้ไข

R        การทดลอง(กลุ่มเล็ก-ใหญ่) หรือตรวจสอบความเชื่อมั่น

D       การปรับปรุง แก้ไข
          การเผยแพร่ หรือนำนวัตกรรมที่พัฒนาไปใช้

                                ลักษณะความเป็นเทคโนโลยีการศึกษาที่เหมาะสม

                                      ช่วยให้เกิดการเรียนรู้ตามจุดมุ่งหมาย

                     จัดหาและใช้ได้โดยสะดวก  ไม่ซับซ้อน  ประหยัด

                     มีผลกระทบด้านลบน้อยมาก  ต่อชีวิตและสิ่งแวดล้อม

                     ส่งเสริมศักดิ์ศรีและศักยภาพของมนุษย์

                     มีเหตุผล   มีความรอบคอบ   เป็นต้น

                                                เกณฑ์การเลือกใช้สื่อ

   เหมาะกับการแก้ไขปัญหา / พัฒนาการเรียนรู้

   เหมาะสมกับธรรมชาติเนื้อหาวิชาและการวิจัยผู้เรียน

   เป็นนวัตกรรมที่ดีกว่าเดิม

   ประหยัด  สะดวก

   ไม่ยุ่งยาก ซับซ้อนในการใช้

   สามารถทดสอบ / ทดลอง  ใช้เวลาไม่นาน

      ฯลฯ

          รูปแบบการสอน    ( Teaching / Instruction  Model)  

แบบแผนการดำเนินการสอนที่  ได้รับการจัดระบบ ให้สัมพันธ์ กับทฤษฎีหลักการการเรียนรู้ ที่รูปแบบการสอนนั้นยึดถือ  โดยได้รับการพิสูจน์ /ทดสอบว่ามีประสิทธิภาพ ช่วยให้     ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ อย่างมีประสิทธิภาพ   ตามจุดมุ่งหมายของรูปแบบนั้น

        วิธีสอน

ลักษณะขั้นตอนที่ผู้สอน ดำเนินการให้    ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ตามวัตถุประสงค์   ด้วยวิธีการต่าง ๆ ที่แตกต่างกันตามองค์ประกอบ และขั้นตอน  อันเป็นลักษณะเด่น ขาดไม่ได้ ของวิธีนั้นๆ

          เทคนิคการสอน

กลวิธีต่าง ๆ ที่เสริมกระบวนการ ขั้นตอน ช่วยให้กระบวนการ ขั้นตอน นั้นๆ มี คุณภาพ ประสิทธิภาพมากขึ้น

                              การกำหนดสื่อฯ กับสาระและเป้าหมาย ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน

K                    พุทธิพิสัย

A        VS        จิตพิสัย

                              P                    ทักษะพิสัย